De Verbrande Pan is zo apart

Als we in Nederland spreken over 'de blonde duinen' gaat dat over de duinen ten zuiden van Bergen aan Zee. Ongeveer bij Bergen verandert namelijk de samenstelling en ook de kleur van het duinzand. Ten zuiden van Bergen is het zand kalkrijk en blond van kleur. Aan de noordkant is het kalkarm en witgrijs. Het kalkgehalte van het zand laat zich ook duidelijk aflezen aan de begroeiing in het duin: minder kalk betekent vooral dat de bodem zuurder is. Op zo'n bodem kunnen zich heidevelden ontwikkelen. Ook is het duin hier minder uitbundig begroeid en minder groen. De grillige vorm van de eiken en hun geringe hoogte, verraden iets over hun strijd met de altijd aanwezige zeewind. In de loop der eeuwen vormden zich hier grote loopduinen, met aan de westzijde flauwe hellingen. Ten zuiden van Bergen, waar het zand kalkrijker is, zijn die loopduinen vaak begroeid met duinroos, die de fraaie Latijnse naam 'rosa pimpinellifolia' draagt. De dennenbossen zijn allemaal aangeplant, vooral om verstuiving van de duinen tegen te gaan. Na de Tweede Wereldoorlog zijn er ook nog zwarte dennen geplant, maar na protesten vanuit het 'kunstenaarsdorp' Bergen is die bosaanleg gestopt.

Iets landinwaarts staat een bronzen beeldje. Dat is van de grote dichter Herman Gorter, op 26 november 1864 in Wormerveer geboren en overleden in Brussel op 15 september 1927. Gorter woonde in het huis aan de Verbrande Pan. Het stukje klinkerweg, dat gaandeweg grasweg wordt, is ooit aangelegd voor de bewoners van het Panhuis. De Verbrande Pan dankt zijn naam aan een grote brand waarbij het hele dal is verbrand. Een (duin-)pan is een ander woord voor duindal.

In de bermen staan 's zomers aantrekkelijke planten, zoals het grasklokje, St. Janskruid en brem. De rimpelroos is aangeplant, net als sleedoorn en zuurbes, die in de bosrand staan. Op de bosbodem liggen dennenappels, sommige duidelijk uit elkaar geslagen door spechten. Tussen de heide staan ook duinroosjes. Als de bodem nauwelijks kalk bevat, hebben ze het erg naar hun zin. Duinroosjes bloeien in de meimaand roomwit en hebben in de nazomer fraaie, glimmend zwarte bottels die in trek zijn bij vogels en zoogdieren, waaronder de vos. De duinroosjes geuren erg lekker en worden druk bezocht door bruine rozenkevers. Zij eten met graagte van de bloemblaadjes. Dit is ook het gebied waar de Schotse Hooglanders en wilde paarden grazen.

Te huur of te koop

Dit schilderij is te zien bij Kunstuitleen Kranenburgh in Bergen. Adres is Hoflaan 26, 1861 CR Bergen NH.

KUNSTUITLEEN